Elektrikli işletme araçlarının ( jeneratör, transformatör, motor, kesici, ayırıcı, direk, aydınlatma armatürü, buz dolabı, çamaşır makinası v.b. ) aktif olmayan ( normal işletmede gerilim altında olmayan ) metal kısımlarının bir iletken üzerinden toprakla birleştirilmesidir. Toprakla bağlantı çeşitli şekillerdeki topraklayıcılarla ( toprak elektrotları ) yapılır.
• Tesisin sağlamlığının denenmesi.
• Dokunma gerilimin izin verilen sınırlar içinde olup olmadığının belirlenmesi.
Tesisin sağlamlığına, toprak yayılma direncinin ( topraklama direnci ) ölçülmesi ile karar verilebilir. Topraklama tesisinin dokunma gerilimi açısından yeterli olup olmadığı, topraklama direnci ölçülmesi ile belirlenemez. Farklı topraklayıcı tipleri ve topraklama düzenleri aynı topraklama direncine sahip olmalarına rağmen dokunma gerilimi veya adım gerilimi bakımından farklı özellikler gösterirler.
Topraklayıcılardan akım geçmesi halinde, toprak içinde oluşan potansiyel dağılımı dokunma gerilimini belirler.
• TSE
• Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanlığı
• Belediyeler
• Özel Şirketler v.s.
Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği madde 10 – a’ da açıklandığı üzere her topraklama tesisi, montaj esnasında ve işletme aşamalarında periyodik olarak kontrol edilecektir. Yapılacak kontroller;
• Gözle muayene,
• Koruma iletkenlerinin, ana ve tamamlayıcı potansiyel dengeleme iletkenleri bağlantılarının sürekliliğinin ölçülmesi ve denetlenmesi,
• Toprak özgül direncinin ölçülmesi,
• Topraklama ( yayılma ) direncinin ölçülmesi,
• Beslemenin otomatik kesilip kesilmediğinin denetlenmesi,
• Çevrim empedansının kontrolu,
• Kaçak Akım Koruma düzeninin kontrolu,
şeklinde sıralanmaktadır.
Yapılacak kontrollerde Yönetmelik Ek-P’de verilen şekilde formların kullanılması tavsiye olunur. Kontrol periyotlarına da aynı ekte değinilmiştir.
• Elektrik üretim, iletim, dağıtım tesisleri ( Hatlar hariç ) : 2 yıl
• Enerji nakil ve dağıtım hatları : 5 yıl
• Sanayi tesisleri ve ticaret merkezleri : 1 yıl
• Topraklamalara ilişkin dirençlerin muayene ve ölçülmesi : 1 yıl
• Topraklama tesisleri ile ilgili diğer kontroller : 2 yıl
• Sabit işletme elemanları : 1 yıl
• Yer değiştirebilen işletme elemanları : 6 ay