Aydınlatma sistemleri

Avantajları

LED ürünlerinin en büyük avantajı az enerjiyle daha çok ışık akısı verebilmeleridir. Enerji tasarrufu sağlandığı gibi büyük aydınlatma projelerinde aynı zamanda kablo tasarrufu da sağlarlar.

LED aydınlatma ürünlerinin diğer avantajlı yönü ise özellikle power-LED’lerin çalışma sıcaklıkları aşılmadığı sürece uzun ömürleridir ve en az 50.000 saat gibi (25°C ortam için) çalışma ömürleri vardır. Bu süreden sonra bile en fazla yaklaşık %30 kadar ışık kaybıyla çalışırlar. Normal (basit) LED’ler 100.000 saate kadar dayanabilmektedirler.

Tasarruf ampulleri ya da cıva buharlı ampullerin sık kapatılıp açılmaları ömürlerini kısaltmasına karşın LED ampullerde böyle bir sorun yoktur. İstenildiği kadar sık açılıp kapatılabilirler.

Eksi (-) 30°C’ta kadar ışık akılarında çok büyük değişiklik olmadan çalışmaya devam edebilirler. Cıva buharlı ve metal-halide lambalar düşük sıcaklıklara karşı duyarlıdırlar ve ışık akıları belirgin ölçüde azalır.

Tasarruf ampulleri ve Halojen ya da Cıva buharlı lambalar gecikmeli olarak yanmalarına rağmen LED lambalarda böyle bir durum olmaz.

Cıva buharlı veya metal-halide lambaların kapanmalarından sonra tekrar açılmaları için gereken soğuma süresi LED lambalarda söz konusu değildir.

Flüoresan, cıva buharlı ve metal-halide lambaların hatlardan çekmiş oldukları endüktif (mıknatıslama) akımlarını çekmezler ve dolayısıyla fabrikalarda reaktif enerji bedeli ödeme cezasından kurtulmada fayda sağlayabilirler.

LED lambalar herhangi bir UV (mor ötesi) ışık yayınlamazlar. Dolayısıyla geceleri üzerlerine sinek, sivrisinek vs. gibi haşereyi nispeten daha az çekerler. Bu sebeple sık temizlenmeleri gerekmeyebilir. Gıda ile ilgili üretim yapan işletmelerde kullanılmaları bu bakımdan daha avantajlıdır.

UV ve IR ışık yaymamaları değerli tablo ve müzelerde tarihi eserlerin aydınlatmalarında LED lamba kullanımını avantajlı yapmaktadır. Bu sayede eserlerin ışıktan yıpranmalarının önüne geçilir.

LED’ler yüksek parlaklığa ve yüksek kontrasta sahiptirler. Trafik lambalarının kullanımında rakipsizdirler.

Uygun elektronik devre ile LED ürünlerin ışık miktarları %0 ile %100 arasında ayarlanabilir. Bu özellikleri sayesinde ortamın ışık ihtiyacına göre otomatik ışık ayarı
uygulamalarında veya zamanlı çalıştırılan aydınlatmalarda kullanıma çok daha uygundurlar.

Titreşimlere ve çarpmalara karşı diğer ışık kaynaklarına göre daha dayanıklıdırlar.

Acil (Emergency) aydınlatma ihtiyacını LED ürünler tam olarak karşılarlar. Az enerji ile çalıştıkları ve verimli oldukları için akım kaynaklarının çabuk tükenmesini önleyerek daha uzun müddet yeterince iyi aydınlatma sağlarlar.

Renkli ışık elde etmek için herhangi bir başka renkli cama, filtreye ya da boyamaya ihtiyaç duymazlar. RGB LED lambalar elektronik bir devre yardımıyla her rengi ve tonu verebilirler. Dolayısıyla reklam ve tabela sektörü için çok kullanışlıdırlar.

LED’ler sıcaklık vermemeleri, küçük mekânlara sığdırılabilmeleri ve birçok renk seçenek imkânlarıyla dekorasyona çok uygun aydınlatma ürünleridir. Artık mobilyaların her türünde LED’li dekorasyona rastlanmaktadır.

Enerji tasarruflu uzun ömürlü aydınlatma sistemleri

Enerji tasarruflu uzun ömürlü aydınlatma sistemleri ile proje tasarımlarının yapılması.

Aydınlatma tasarım programı uygulama öncesi bilgisayar ortamında aydınlık seviyeleri görüntüleme

Uygulama için öngörülen aydınlatma armatürleri sistem içerisinde yapılandırılır ve hesaplamalar 3 boyutlu modelleme programları kullanılarak yapılır. Bu sayede kullanılan armatürler ve sonuçları görsel ve teknik açıdan değerlendirilebilir.

Yapılacak uygulamanın karşılaştırma analizleri

Uygulama sonucunda teknik karşılaştırma ve yıllık işletme maliyetleri hesaplanması

Amortisman süreleri

Eski tesislerde yeni yapılacak armatürlerin enerji tasarrufu sayesinde amortisman sürelerinin hesaplanması.

Revo armatürlerinin karakteristik özellikleri

Enerji tasarrufu

İşletme bazında revo armatürler, Sodyum buharlı armatüre göre %50 ‘e varan enerji tasarrufu sağlanmaktadır. Büyük tesislerde sağlanan bu ekonomiden dolayı ayrıca pano, şalt ve transformatör ebatlarında ciddi azalmalar olmaktadır.

Otomasyona uygunluk

Flüoresan ampuller bir otomasyon dâhilinde açılıp kapamaya uygundur. Otomasyon için gereken donanımın sisteme alınmasıyla toplam tasarrufun %80’e ulaşması söz konusudur.

Renk faktörü

Flouresan ampullerde günışığı rengi vardır. Yüksek basınçlı ampullerde sarı renk yada düşük CRI indeksine sahip ışık elde edilir. Bu değer çoğu zaman ortam gereksinimini sağlamaz. Özellikle sodyum ampuller sarı renk ışık ile son zamanlarda iç mekanlarda kullanımı azalmıştır. Bu ışığın altında birbirine yakın tonlar(kahverengi-siyah) ayırt edilemez. Yeşil renkli cisimler mavi tonlara kaçar vb. gibi olumsuz etkenleri vardır.

Sıcaklık

Revo serisi armatürlerde TL5 ampul kullanılmasında dolayı 40°C ortama kadar maksimum lümen çıkışı sağlanır. Sodyum ampullerde bu değer 25°C ,Yüksek tavanlarda bu sıcaklığa (25°C ) çok çabuk erişilir ve çoğu uygulamada aşılır. Bu nedenle ampul verimliliği sıcaklık nedeniyle zayıflar.

Maliyet

Kullanılan flouresan armatürler düşük enerji tüketimi sebebiyle dikkate alınmakla beraber diğer armatürlere göre daha yüksek kurulum maliyeti ile gelirler. Bunun ana sebebi içerisinde kullanılan elektronik balastların ve yüksek verimlilikte parlak alüminyum reflektör kullanılmasından kaynaklanır. Ayrıca öneri olarak sunulan armatürler IP54 koruma sınıfında olup, üst düzey özelliklerinden dolayı kurulum maliyeti artışı getirmektedir. Fakat kurulum maliyetindeki bu fark işletme esnasında çok kısa bir süre içerisinde kendisini amorti etmektedir. Toplamda düşünüldüğünde 10 yıl gibi bir işletim sürecinde müthiş avantajlar sunan sistem flouresan esaslı yeni nesil yüksek tavan armatürü kendisini açıkça göstermektedir.

Işık, insan fizyonomisi ve psikolojisi

Çok yönlü bir olgu olan ışığın, insan psikolojisi ve fizyonomisi üzerinde etkili olduğu bilinmektedir. Bu anlamıyla ışık, gündelik yaşamın yanı sıra çalışma yaşamında da önemli bir rol oynamaktadır. Yapılan araştırmalar ışık şiddetinin arttırılmasına paralel olarak üretimin % 8~27 oranında yükseldiğini ortaya koymaktadır. Kötü aydınlatma ise sıkıntılı bir çalışma ortamı yaratmakta; göz sinirlerini yıpratmakta, zayıflatmakta ve geçici ya da daimi körlüklere neden olabilmektedir.
Işık şiddeti arttıkça, göz bebeği daralarak retina üzerine fazla ışık düşmesini engellemeye çalışmaktadır. Göz bebeği bu uyumu sağlayamazsa, retinanın aşırı ışık alması ve aydınlanması göz kamaşmasına neden olmaktadır. Işık uyaranına karşı göz uyumsuzluğu olan kamaşmanın sık olması ya da uzun sürmesi ise zorlanmaya neden olmaktadır. Bu evrede baş ve göz ağrıları yaşanmakta, göz yorulmakta, epilepsi ve migren nöbetleri gerçekleşebilmektedir.
Bu yönüyle iyi bir ışıklandırma, insan sağlığını koruması, erken yorulmayı önlemesi ve insanları güdüyerek iş verimini arttırması nedeniyle önemsenmesi gereken bir araçtır.

Aydınlık seviyesi nedir

Aydınlık seviyesi kısaca, birim alana düşen ışık akısı olarak tanımlanabilir. 1 m² lik bir yüzeye düşen ışık akısı 1 lm ise, bu yüzey üzerinde oluşan aydınlık seviyesi 1 lux ya da 1lm/m²’dir.
Bir yüzeyde oluşan aydınlık seviyesi, yüzeyin türüne bağlı değildir. Yüzeyin yansıtma özelliği ne olursa olsun, örneğin, yüzey siyah ya da beyaz olsun, aydınlık seviyesi yalnız yüzey üzerine gelen ışık akısı yoğunluğunun bir fonksiyonudur.
Simgesi “E” , Birimi: Lux, Birimin simgesi: “lx” ( bu simge çok seyrek kullanılmakta, bunun yerine “lux” kullanılırken, son yıllarda “lux” yerine de “lm/m²” veya “lumen/m²” kullanılmaya başlanmıştır.)

Aydınlatma Tasarımı

İçerik ve Şekil son birkaç yılda, tasarlanan gerçekliğin anlamı ve yaşamın tüm alanlarında tasarımın önemi gittikçe daha çarpıcı bir önem kazanmıştır. Bu çeşit bir estetik hamle sadece tüketicilerin marka bilincinde ortaya çıkmamaktadır. Aynı zamanda mimari ve iç tasarım alanlarında da görünür bir hal almıştır ki, bu alanlarda ışık binaların ve mekanların sunumunda büyük bir rol üstlenmektedir.
Örneğin, mimari alanında, yapıları doğru aydınlatma ortamında sunarak onlara teatral bir unsur katmak ve yaratılan aydınlatma sahnesinin tipine göre farklı yorumlanacak bir görsel çeşitlilik kazandırmak gittikçe daha fazla önem taşımaktadır. Kamusal tasarım alanında ise, sokak aydınlatması örneği, sadece sistem ekonomisinin değil, aynı zamanda enerji verimliliğinin de önemini ve sokak aydınlatmasının bir şehrin genel görüntüsüne sunduğu katkıyı gözler önüne sermektedir. İç mekan aydınlatmasında, ergonomik ve tasarım el eledir. Aydınlatma aracının şekli etkisiyle yakından bağlantılıdır; fotometrik şartlar da konstrüksiyonunu belirler.
Sadece ergonomik açıdan makul olan ve bunun için de akıllı tasarım ve aydınlatma etkileriyle belirlenen bir ürün çağdaş iç mekan tasarım konseptlerine entegre edilebilir.
Keban Elektrik-Elektronik Mühendislik Mimarlık aydınlatma çözümleri, teknoloji ve işlevsellik açısından ikna edici olma ve gerçeğin estetiğini destekleyen iletişim cihazları işlevi gören aydınlatma araçlarına yönelik talebi karşılama arzusuyla oluşur. Makul aydınlatma çözümleri oryantasyona yardım eder ve iyilik duygusuna katkıda bulunur. Hayatın diğer alanlarında da olduğu gibi, aydınlatma araçlarının konstrüksiyonu ve fotometrisi, kalite ve performans açısından çıtası yükselen talepleri karşılamalıdır.

Üretici Bir Etken Olarak Işık

Doğal gün ışığı, insanların biyolojik ritmini tanımlar. Yapay ışık bununla daha uyumlu dengelenmiş ve senkronize edilmiş oldukça, insanlar için, gün ilerledikçe doğal ışık adaptasyonuna çok az maruz kalsalar da, daha az yorucu olur.
Tüm bilginin yaklaşık %80’i bize gözlerimizle ulaşır. Aydınlatma koşulları kötüleştikçe, daha stresli oluruz ve daha az görürüz. Görme işlemi, göz retinasındaki çubuk ve koni hücreleri tarafından belirlenir. Amerikalı araştırmacılar şimdi de üçüncü bir hücre tipi olan fotoreseptörü keşfetmişlerdir. Işığın aydınlığı ve rengine bağlı olarak bu hücre sinirler sayesinde doğrudan beynimizdeki biyolojik saate ve onun uzantısı olan beyin epifizine geçen elektrik itkileri yaymaktadır.
Biyolojik saat günlük ve yıllık döngülerin ritimlerini kontrol ederek vücut ısısı, uyanıklık ve uyku hormonu Melatonin ile stres hormonu Cortisol arasındaki karşılıklı etkileşim gibi etkinlikleri etkiler. Epifiz bezi, Melatonin üretir. Araştırmacılar bununla birlikte ışığın insanları uyanık tuttuğu veya insanların uykusunu getirdiği mekanizmayı keşfetmişlerdir.
Doğru planlandığında, ışık verimliliği etkileyen bir faktör olarak öncekinden daha güçlü bir şekilde uygulanabilir. Aydınlatma yönetim yazılımı, gün ışığı sistemleri, yüksek illuminans faktörlü aydınlatma modülleri gibi akıllı sistemler ve Eldacon ve Siteco Mirrortec gibi zekice ışık yöneltme teknolojileri, insanların biyolojik ritimlerinin sanayideki veya bürolarındaki günlük işleriyle uyumlu hale getirilmesini sağlar.

Evimize ya da ofisimize nasıl bir aydınlatma sistemi yaptırmalıyız ki, estetik görünümden ödün vermeden ruh ve beden sağlığımızı koruyabilelim

Gözlerimizi sımsıkı kapatıp hareket etmeye çalışmak, ışığın ve aydınlığın değerini anlayabilmenin en basit ve en etkili yöntemidir. Hele bu deneyi alışık olmadığımız bir mekanda ve gecenin bir yarısında yaptığımızda, ışıksız bir hayatın ne derece vahim olduğu ortaya çıkacaktır.
Ancak, rahatça hareket edebilmemizi ve psikolojik olarak kendimizi rahat hissetmemizi sağlayan ışığın, doğru yerde ve doğru şekilde kullanılmadığı takdirde, uzun vadede önemli zararlara neden olabileceği çoğu zaman düşünülmez. Evimizin ya da ofisimizin hoş bir dekorasyona sahip olması yönündeki çabalarımızda ışığın rolü her nedense unutulur. Peki, evimize ya da ofisimize nasıl bir aydınlatma sistemi yaptırmalıyız ki, estetik görünümden ödün vermeden ruh ve beden sağlığımızı koruyabilelim?

Estetik önemlidir, sağlık da

Evlerimizin iç mimarisinde sadece nesneleri görmemizi sağlayacak biçimde düzenlenmiş bir aydınlanma sistemi, hem estetik hem de teknik yönden doğru bulunmuyor. Bu nedenle her odada, hatta odalar içindeki değişik bölgelerde farklı aydınlatma elemanlarının kullanılması gerekiyor.

Antre

Evin girişinde yer alan antrelerimizde, genel aydınlatmanın yanı sıra duvara yönlendirilmiş bir aydınlatma düzeni istediğiniz etki ve sıcaklığı sağlar.

Koridor

Işık kaynaklarını koridor boyunca dizmek uygun olur. Yarı-şeffaf aplikler koridor boyunca kullanılabilir. Koridor ile odalar arasında çok fazla ışık farkı olmamasına dikkat edilmesi gerekir.

Yemek köşesi

Tüm aile bireylerinin bir arada bulunduğu yemek odalarında bölgesel aydınlatma kullanılabilir. Bunun için, bir ya da iki tane ışıklığın masa üzerine sarkıtılması hoş bir ortam yaratır. Bu aydınlatma ile amaç, masa üzerindeki nesnelerin net bir biçimde görünmesini sağlamaktır. Fakat, kişilerin yüzlerinin ve çevresinin belirli oranda aydınlatılması gerekir. Bu nedenle, sarkıtılan ışıkların kâğıt, kumaş, plastik gibi ışığı geçiren gereçlerden olması sorunu çözen doğru bir yaklaşım olur.

Mutfak

Tezgah üstünün bölgesel olarak aydınlatılması gerekir. Dolap içlerinin ve çevrenin iyi algılanabilmesi için tavanda geniş yüzeyli ışık yayıcı aygıtlar kullanılabilir.

Yatak odaları

Başucu aydınlatması duvardan, karyola üzerinde apliklerle ya da komodinler üzerine konan aygıtlarla yapılabilir. Kullanılan lambanın ışığının ayarlanabilmesi ve doğrudan göze gelmesinin önlenmesi önem taşır. Tuvalet masaları için yine bölgesel olarak ayna önü aydınlatması yapılması özellikle gerekir. Bu aydınlatma ışığı aynanın iki yanına gelecek biçimde olması gerekir. Kendimizi iyi görebilmemiz ve gözümüzün kamaşmaması için, yüzeyli aygıtların kullanılması önerilir. Özellikle makyaj için ışık renginin de iyi olması gerekir.

Çocuk odaları

Çocuklar çok küçükse, onların doğru ve kolay algılamaları sağlayabilmek için aydınlatma büyük önem taşır. Renklerin doğru algılanabilmesi için, tüm renkleri gün ışığında olduğu gibi gösteren lambaları tercih edin. Okul çağındaki çocukların göz sağlığını korumak ve yorulmadan uzun süre çalışmalarına imkan tanımak için ise, çalışma masalarının aydınlık olmasına ve ışığın yansıma yapmamasına dikkat edin.

Tv izleme

Göz sağlığımız için televizyonların izlenmesi sırasındaki aydınlık da büyük önem taşır. TV’nin karanlıkta izlenmemesi gerekir. Çünkü TV ekranı çok ışıklı, çevre karanlık olduğu zaman göz yorulur. Bu nedenle, TV’nin arkasındaki duvarın açık renkli olması, hatta belirli oranda aydınlatılması görsel konfor yönünden uygun olur.

Lamba seçimine dikkat!

Evlerimizde kullanma kolaylığı, ışık rengi ve boyutların uygunluğu gibi etkenlerle akkor ve akkor halojen lambaların seçilmesi uygun olur. Yalnız bu lambaların çıplak olarak kullanılmaması ve ışığının doğrudan göze gelmemesi gerekir.

İşyerlerinde aydınlatma

İşyerlerinde her türlü işin kusursuz yapılabilmesi ve en önemlisi de iş görenlerin göz sağlığının korunması, iyi bir aydınlatma tekniğini gerektirir. Aydınlatma, öncelikle, yapılan işlerde kalite standartlarının gerektirdiği tüm detayın görülebilmesi için gerekir.

Ofisteki genel aydınlatma

Sağlıklı ve doğru bir ofis aydınlatması, personelin verimi, çalışma motivasyonu ve göz sağlığı için olduğu kadar modern ofislerin prestiji açısından da önem taşır. Ofislerde ışığın homojen dağılımı sağlanması ve çalışma yüzeyinin parlaklığı ile bakılan nesnenin parlaklığının en az üçte biri olmasına dikkat edilmesi gerekir. Ofis ortamlarında genel ışık veren ürünler seçilmesi; halojen ve spot gibi direkt ışık veren ürünlerin ise sadece özel vurgulama istenen noktalarda kullanılması önerilir. Daha çok floresan veya kompakt floresanlı armatürlerin tercih edilmesi gerekir. Ofis aydınlatmasında, ev aydınlatmasındaki gibi dekoratif değil, işlevsel armatürlerin seçilmesinin esas alınmasına dikkat edilmesi gerekir.

Çalışma masası

Gün ışığını alacaksa soldan alması çok daha doğru olur. Parıltıları düşük, ışıklı tavanlar kullanılabilir. Prizmatik kapaklı büyük yüzeyli armatürler ve petekli, aynalı, reflektörlü armatürlerin tercih edilmesi gerekir. Önü camlı ve reflektörlü armatörler idealdir. Işık kaynağının kamaşma yaratmaması için görme hizasında daha da içeri çekilmesi ve karmaşanın ortadan kalkmasına engelleyici özel ışık kırıcılı armatürler kullanılması önerilir.

Bilgisayarlar çalışılan alanlarda

Bu alanlarda titiz bir aydınlatma gerekir. Bilgisayarlar cam ve cam kapaklı olduğundan yansımalar veya yansımalardan kaynaklanan kamaşmalar problem yaratabilir.